Cotton Market Prices: कापसाला यंदा विक्रमी भाव मिळणार, शेतकरी होणार मालामाल, जाणून घ्या ‘हा’ महत्वाचा अहवाल.

Cotton Market Prices: कापसाला यंदा विक्रमी भाव मिळणार, शेतकरी होणार मालामाल, जाणून घ्या ‘हा’ महत्वाचा अहवाल.

बाजारात कापसाच्या पुरवठ्यात वाढ होत नसल्याने भाव चढे आहेत. त्यामुळे जागतिक बाजारपेठेतील किमतीचा विचार करता भारतीय कापूस महाग होत आहे. त्यामुळे निर्यात फायदेशीर नाही.
गतवर्षीप्रमाणे यंदाही कापसाला विक्रमी भाव (Cotton Prices) मिळेल, अशी आशा शेतकऱ्यांना आहे. येत्या काही महिन्यांत कापसाला वाढीव दर (Cotton Rates) मिळेल, असे त्यांना वाटते. त्यामुळे त्यांनी कापसावर बंदी घातली आहे. शेतकरी मोठ्या प्रमाणात कापूस साठवून ठेवत आहेत. ते उत्पादन टप्प्याटप्प्याने सादर करत आहेत. त्यामुळे यंदा कापसाचे उत्पादन वाढण्याची घोषणा होऊनही निर्यात थंडावल्याचे दिसून येत आहे.

Cotton Exports: आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत भारतीय कापसाची मागणी का कमी झाली?

बाजारात कापसाच्या पुरवठ्यात वाढ होत नसल्याने भाव चढे आहेत. त्यामुळे जागतिक बाजारपेठेतील किमतीचा विचार करता भारतीय कापूस महाग होत आहे. त्यामुळे निर्यात फायदेशीर नाही.
नवीन कापूस पिकाची काढणी गेल्या महिन्यात सुरू झाली. मात्र शेतकरी माल विकायला तयार नाहीत. कॉटन असोसिएशन ऑफ इंडियाचे (सीएआय) अध्यक्ष अतुल गणात्रा म्हणाले, “गेल्या वर्षीप्रमाणे कापसाला जास्त भाव मिळेल या आशेने त्यांनी माल साठवून ठेवला आहे.”

गेल्या हंगामात शेतकऱ्यांना विक्रमी भाव मिळाला. मात्र यंदा एवढा भाव मिळण्याची स्थिती नाही. गणात्रा म्हणाले की, देशात कापसाचे उत्पादन वाढले असून जागतिक बाजारपेठेत भाव खाली आले आहेत.

जूनमध्ये कापसाला सर्वाधिक भाव मिळाला. त्यावेळी जागतिक बाजारातही भाव चढे होते. मात्र आता जूनच्या तुलनेत देशातील कापसाच्या किमती 40 टक्क्यांनी खाली आल्या आहेत.
गेल्या वर्षी आठ हजार रुपये प्रतिक्विंटल दराने कापूस विकला होता. आणि नंतर किंमत 13,000 रुपयांपर्यंत पोहोचली,” गुजरातमधील शेतकरी बाबुलाल पटेल म्हणाले. मात्र, यंदा आम्ही ती चूक पुन्हा करणार नाही.

आम्ही 10,000 च्या खाली कापूस विकणार नाही,” पटेल म्हणाले. या वर्षी कापूस उत्पादन जास्त होईल, असा अंदाज कॉटन असोसिएशन ऑफ इंडिया (सीएआय) ने व्यक्त केला आहे. परंतु बाजाराला सध्या सरासरी उत्पन्नाच्या एक तृतीयांश उत्पन्न मिळत असल्याचे बाजार सूत्रांनी सांगितले.
यावर्षी भारतात 344 लाख गाठी कापसाचे उत्पादन होईल, असा अंदाज सीएआयने व्यक्त केला आहे. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत हे उत्पादन 12 टक्के अधिक आहे.
गेल्या वर्षी शेतकऱ्यांनी 10,000 ते 15,000 रुपयांना कापूस विकला होता. सध्या त्याची किंमत 9 हजार रुपये आहे. त्यामुळे शेतकरी कापूस विकत नाहीत.

पण गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा कापूस तेजीत येण्याची शक्यता नसल्याचे बाजार विश्लेषकांचे मत आहे. भारतीय कापूस महासंघाचे सचिव निशांत आशीर म्हणाले की, वस्त्रोद्योगातील जागतिक मंदीमुळे कापसाची मागणी घटली आहे. भारतातून निर्यात होणाऱ्या कापूसपैकी 50 टक्के कापूस बांगलादेशात जातो.
इतर खरेदीदार देशांमध्ये चीन, व्हिएतनाम, थायलंड आणि इंडोनेशिया यांचा समावेश आहे. बांगलादेश संकटाचा सामना करत असून तेथून कापसाला मागणी नाही. तसेच पश्चिम आफ्रिका किंवा अमेरिकेतून तुलनेने स्वस्त कापूस तेथे उपलब्ध आहे. आशीर म्हणाले की, भारतीय कापसाची सध्याची किंमत लक्षात घेता, या हंगामात कापसाची निर्यात केवळ 2.5 दशलक्ष गाठी राहण्याचा अंदाज आहे.

ऑक्टोबर ते जानेवारी या चार महिन्यांत भारताची कापूस निर्यात शिखरावर आहे. या काळात एकूण कापूस निर्यातीपैकी 60 ते 70 टक्के निर्यात होते. मात्र यंदा परिस्थिती वेगळी असल्याचे सीएआयचे अध्यक्ष अतुल गणात्रा यांनी सांगितले.
सीएआयच्या अंदाजानुसार, यावर्षी कापसाच्या निर्यातीत 30 टक्क्यांनी घट होण्याची शक्यता आहे. सीएआयचा अंदाज आहे की यावर्षी 3 दशलक्ष गाठी कापसाची निर्यात होईल. गेल्या वर्षी 43 लाख गाठी कापसाची निर्यात झाली होती.

पण काही निर्यातदारांच्या मते, कापसाची निर्यात तेवढी कमी होणार नाही. ते म्हणतात की निर्यात किमान गेल्या वर्षीसारखीच असेल किंवा थोडी जास्त असेल. यंदा 45 ते 48 लाख गाठींची निर्यात होईल, असे ते म्हणाले. त्यांनी जे सर्वेक्षण केले त्या नुसार गुजरात व महाराष्ट्रात यंदा कापसाची स्थिती चांगली आहे.
शेतकऱ्यांनी यंदा मोठ्या प्रमाणावर मालाची साठवणूक केली आहे. भाव वाढण्याची अपेक्षा ठेवून ते टप्प्याटप्प्याने बाजारात माल आणत आहेत आणि त्यामुळे आवक दबाव किमतीवर दिसत नाही, असे त्यांनी विश्लेषण केले आहे.
दरम्यान, काही व्यापारी सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, गुजरातमधील निवडणुकांनंतर डिसेंबरपासून कापसाची आयात वाढण्यास सुरुवात होईल. येत्या काही दिवसांत महाराष्ट्र आणि तेलंगणामधून आवक वाढेल, असे ते म्हणाले.

एका व्यावसायिकाने दिलेल्या माहितीनुसार, व्यापाऱ्यांनी या हंगामात आतापर्यंत 70 हजार गाठी कापसाच्या निर्यातीसाठी करार केला आहे. गेल्या वर्षी याच कालावधीत पाच लाख गाठी कापसाच्या निर्यातीसाठी करार झाला होता. या हंगामात कापसाच्या निर्यातीत घट झाल्याचे दिसून येते.
स्थानिक बाजारपेठेत कापसाचे भाव कमी झाल्याशिवाय किंवा जागतिक बाजारात वाढ होत नाही, तोपर्यंत निर्यात वाढवणे कठीण आहे, असे व्यापाऱ्यांनी सांगितले. त्याचबरोबर यंदा कापसाचा किमान दर नऊ हजार रुपये प्रतिक्विंटल होऊ शकतो. या किमतीच्या पातळीवर लक्ष ठेवून शेतकऱ्यांनी टप्प्याटप्प्याने मालाची विक्री केल्यास त्याचा फायदा होईल, असे बाजार विश्लेषकांचे म्हणणे आहे.