राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियानांतर्गत फळबाग लागवडीसाठी मिळणार भरघोस अनुदान, जाणून घ्या योजनांची पूर्ण माहिती.
भारत सरकरकडून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी सातत्याने विविध योजना राबविल्या जातात,योजनांच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवून त्यांना आत्मनिर्भर करण्यावर केंद्र सरकारचा भर आहे, भारत देशात फळबाग क्षेत्र खूप मोठ्या प्रमाणात आहे,विविध राज्यात फळबाग लागवड करून शेतकरी लाखो रुपयांची कमाई करत आहेत. सरकार देखील फळबाग लागवड करण्यासाठी विविध योजना राबवत असून आज आपण अश्याच एक योजनेबाबत बोलणार आहोत.
केंद्र सरकार फलोत्पादन पिकांचा विस्तार वाढवण्यासाठी एक योजना राबवत आहे त्या योजनेचे नाव आहे राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियान.
देशातअन्नधान्य पिकांसोबतच केंद्र सरकार बागायती व जिरायती क्षेत्रात फळ पिकांचे क्षेत्र वाढवण्यासाठी नवीन योजना राबवत आहे. बागायती पिकांची लागवड करून कमी क्षेत्रातही भरपूर नफा मिळवता येतो.
या योजनेत केंद्र सरकारकडून राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियान 2022 अंतर्गत विविध प्रकारच्या योजना राबविण्यात येत आहेत. देशातील कुठल्याही राज्यातील शेतकऱ्यांना या योजनेचा सहज फायदा घेता येतो.
राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियान –
राष्ट्रीय अर्थव्यवस्थेत भरीव योगदानाची शक्यता पाहून सरकार या योजनेद्वारे शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन देत आहे. राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियानाद्वारे शेतकऱ्यांना उच्च मूल्यवर्धनासह पिके घेण्यास प्रोत्साहन दिले जाईल. फलोत्पादनामध्ये फळे, भाज्या, मसाले, फुले आणि नारळ यांचा समावेश होतो.
राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियान म्हणजे काय
शेतकऱ्यांना अन्न पिकांपेक्षा फळबागांमध्ये जास्त उत्पन्न मिळण्याची शक्यता आहे. अन्नधान्य पिके घेण्यासाठी पुरेशी जमीन आवश्यक असते, तर कमी जमिनीवर बागायती कामे सहज करता येतात. बागायती पिकांच्या मदतीने लहान व अत्यल्प भूधारक शेतकरी त्यांच्या कमी जमिनीवरही अधिक नफा मिळवू शकतात. या योजनेद्वारे शेतकऱ्यांना बागायती पिकांसाठी शासनाकडून आर्थिक मदत दिली जाते. शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारण्यासाठी फलोत्पादन पिकांना प्रोत्साहन देणे हा सरकारचा मुख्य उद्देश आहे. याद्वारे शेतकरी बांधवांना पारंपरिक शेतीऐवजी आधुनिक शेतीकडे आकर्षित करता येईल.
या योजनेद्वारे शेतकरी बांधवांना त्यांच्या गरजेनुसार सिंचन, नेट हाऊस, साठवणूक व कुंपण इत्यादीसाठी अर्थसहाय्य दिले जाते. या अभियानांतर्गत शेतकऱ्यांना दिल्या जाणाऱ्या आर्थिक मदतीत राज्य सरकारचा वाटा 35 ते 50 टक्के असून उर्वरित रक्कम केंद्र सरकार देते.
फलोत्पादन अभियान कधी सुरू झाले?
फलोत्पादन अभियान ही मे 2005 मध्ये सुरू करण्यात आलेली योजना आहे ज्यामुळे शेतकऱ्यांना फलोत्पादनाखालील पिके घेण्यास प्रोत्साहन द्यावे. सरकारचे हे मिशन दहाव्या पंचवार्षिक योजनेत पूर्ण झाले.
राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियान 2022 चे उद्दिष्ट
सरकारने हे मिशन सुरू करण्याचे मुख्य उद्दिष्ट फलोत्पादन शेतीला प्रोत्साहन देणे तसेच त्याचा सर्वांगीण विकास करणे हा आहे.
यासोबतच बागायतदारांना पिकाशी संबंधित योग्य माहिती देऊन त्यांचे उत्पन्न वाढवायचे आहे.
खरे तर फळबाग शेती करणाऱ्या शेतकऱ्यांची संख्या वाढवून फळबागांचे उत्पादन वाढवायचे आहे.
हे अभियान सुरू झाल्यापासून, फळे आणि भाजीपाला निर्यातीत लक्षणीय वाढ झाली आहे, ज्यामुळे शेतकरी आणि देशाच्या अर्थव्यवस्थेत मोठ्या प्रमाणात सुधारणा झाली आहे.
राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियान 2022 चे फायदे
लहान व अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांना कमी जमिनीत अधिक उत्पादनाचा लाभ मिळेल.
अन्न पिकांच्या तुलनेत बागायती पिकांना कमी सिंचनाची गरज असते.
फळबाग लागवडीखालील पिकांची मागणी वर्षभर बाजारात राहते, त्यामुळे शेतकऱ्यांना विक्री करताना कोणत्याही प्रकारची अडचण येत नाही.
एकदा पीक घेतले की शेतकरी अनेक वर्षे पिकांचे उत्पादन घेऊ शकतात.
बागायती पिकांमध्ये अन्न पिकांपेक्षा अधिक पोषण असते.
फलोत्पादन पिकांच्या लागवडीसाठी शासनाकडून अनुदान दिले जात आहे.
फलोत्पादन अभियानाचा शेतकरी आणि देशाच्या अर्थव्यवस्थेवर परिणाम?
फलोत्पादन पिकांमध्ये फळे, भाजीपाला, मसाले इत्यादींचा समावेश होतो, ज्यामध्ये मिशनने खूप फरक केला आहे, जे आकडेवारीवरून दिसून येते –
भारत फळे, आंबा, केळी, लिंबू आणि चिकूच्या उत्पादनात पुढे आहे. जगाच्या एकूण फळांच्या उत्पादनापैकी 10% उत्पादन एकट्या भारतात होते. 2015-16 च्या आकडेवारीनुसार फळांचे एकूण उत्पादन 90183 हजार टन होते.
मसाले – मसाल्यांबद्दल बोलायचे झाले तर भारताला मसाल्यांचे माहेरघर म्हटले जाते. हे मसाल्यांच्या उत्पादनात आणि निर्यातीत सर्वात मोठे आणि वापरातही पहिले आहे.
भाजीपाला – जगात सर्वात जास्त भाज्या चीनमधून येतात आणि भारताचा दुसरा क्रमांक लागतो. भारतातील भाज्यांच्या बाबतीत फ्लॉवर, कोबी, कांदा आणि बटाटा, टोमॅटो या मुख्य भाज्या आहेत. 2015-16 मध्ये भाजीपाल्याचे एकूण उत्पादन 169064 हजार टन होते.
राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियानाची आकडेवारी
देशात राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियान सुरू होण्यापूर्वी 2002-03 मध्ये 16.4 दशलक्ष हेक्टरवर फळबाग लागवड होती, जी 2005-06 मध्ये वाढून 20 दशलक्ष हेक्टर झाली. 2005-06 मध्ये फलोत्पादनाचे एकूण उत्पादन 185 दशलक्ष टन होते, जे 2012-13 मध्ये वाढून 265 दशलक्ष टन झाले. फलोत्पादन मिशनच्या प्रभावामुळे या काळात जीडीपीमध्ये कृषी क्षेत्राचे योगदान 28% होते.
फलोत्पादन विभाग म्हणजे काय?
हा विभाग फलोत्पादन उद्योगाच्या एकात्मिक विकासामध्ये सुधारणा करण्यासाठी आणि फळे आणि भाज्यांचे उत्पादन आणि प्रक्रिया राखण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर काम करतो.
राष्ट्रीय कृषी फलोत्पादन अभियानाचा लाभ कसा मिळवावा.
ज्या शेतकरी बांधवांना या अभियानांतर्गत लाभ घ्यायचा आहे, त्यांनी आपल्या जिल्ह्यातील कृषी विज्ञान केंद्राला भेट द्यावी.
तुम्ही राज्य किंवा जिल्हा उद्यान केंद्रात संपर्क साधू शकता. तथापि, आपण ही माहिती ब्लॉक लेव्हल हॉर्टिकल्चर ऑफिसरकडून देखील मिळवू शकता.
याशिवाय, तुम्ही राष्ट्रीय फलोत्पादन मंडळाच्या अधिकृत वेबसाइट https://nhb.gov.in/ ला भेट देऊ शकता आणि या मिशनशी संबंधित विविध प्रकारची माहिती मिळवू शकता. जर तुम्ही पहिल्यांदा तुमच्या जमिनीवर बागायती पिके घेणार असाल, तर फलोत्पादन करण्यापूर्वी तुमच्या शेताची किंवा जमिनीची माती परीक्षण करून घ्या.
Back to top button
Don`t copy text!
