यंदा सोयाबीनचे उत्पादन घटणार, सोयाबीन भाव वाढण्याची मोठी चिन्हे. Soybean production will decrease this year, big signs of increase in soybean prices
केंद्र सरकारने खरीप हंगाम 2022-23 साठी उत्पादन अंदाज जाहीर केला आहे. यावर्षी देशात 12.9 लाख टन सोयाबीनचे उत्पादन होईल, असा केंद्राचा अंदाज आहे. हा अंदाज मागील उत्पादनापेक्षा एक लाख टन कमी आहे.
देशात यंदा सोयाबीनच्या लागवडीत आठ हजार हेक्टरने घट झाली आहे. आतापर्यंत 120 लाख 70 हजार हेक्‍टरवर सोयाबीनची पेरणी झाली आहे. गेल्या हंगामात 120 लाख 78 हजार हेक्‍टरवर सोयाबीनची पेरणी झाली होती.
हंगामाच्या सुरुवातीला केंद्र सरकारने यंदा देशात १४.७ लाख टन सोयाबीन उत्पादनाचे उद्दिष्ट ठेवले होते. सरकारच्या चौथ्या अंदाजानुसार गेल्या वर्षी सुमारे 1.3 दशलक्ष टन सोयाबीनचे उत्पादन झाले होते.
आता सरकारने 2022-23 हंगामासाठी म्हणजेच चालू हंगामासाठी खराब उत्पादनाचा पहिला अंदाज जाहीर केला आहे. या वर्षी देशात १२९ लाख टन सोयाबीनचे उत्पादन होईल, असे सरकारने पहिल्या अंदाजात म्हटले आहे.
म्हणजेच सुरुवातीलाच सरकारने सोयाबीनचे उत्पादन गेल्या वर्षीच्या तुलनेत एक लाख टन कमी असल्याचे जाहीर केले आहे. गेल्या वर्षी सरकारने पहिल्या अंदाजात 12.7 लाख टन सोयाबीन उत्पादनाचा अंदाज व्यक्त केला होता.
त्यानंतर ते 13 दशलक्ष टन करण्यात आले. चौथा अंदाज 13 दशलक्ष टन होता. म्हणजेच सरकारचा पहिला अंदाज यंदा दोन लाख टन अधिक आहे. भविष्यात ते वाढू किंवा कमी होऊ शकते.
परंतु पिकाची स्थिती पाहता यंदा अंदाजात घट होण्याची दाट शक्यता असल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. गेल्या हंगामात सोयाबीनला चांगला भाव मिळाला होता.
त्यामुळे यंदा सोयाबीनची लागवड वाढण्याची अपेक्षा होती. पण पावसाचे प्रमाण कमी-जास्त होईल.
अनेक भागात पेरण्या उशिरा झाल्या. त्यानंतर पाऊस थांबला. त्यामुळे पेरणीला उशीर झाला. सोयाबीन लागवडीचा कालावधी कमी असल्याने लागवडीचा वेगही मंदावला आहे. त्यामुळे यंदा सोयाबीनच्या लागवडीत आठ हजार रुपयांची घट झाली आहे.
ऑगस्ट आणि जुलै महिन्यात अनेक भागात काही दिवस संततधार पाऊस झाला. याचाही फटका पिकांना बसला आहे. महाराष्ट्र आणि मध्य प्रदेश या महत्त्वाच्या सोयाबीन उत्पादक राज्यांमध्ये पीक निकामी झाल्याच्या बातम्या आल्या आहेत.
यामुळे सरकारचा अंदाज नंतर कमी होऊ शकतो, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. सध्या सोयाबीनचा भाव पाच हजार ते साडेपाच हजार रुपये प्रतिक्विंटल आहे.
शेतकऱ्यांनी किमान 5 हजार रुपये भावाची पातळी लक्षात घेऊन हंगामात विक्री करावी, असे आवाहन तज्ज्ञांनी केले आहे.